Konferencja "Przyszłość towarzystw naukowych w świetle postanowień ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce"

Konferencja „Przyszłość towarzystw naukowych w świetle postanowień ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce” odbyła się 28 listopada 2019 roku w Warszawie. Uczestniczyło w niej blisko 80 przedstawicieli wszystkich rodzajów towarzystw i stowarzyszeń. Referaty programowe wygłaszali: prof. dr hab. Zbigniew Kruszewski, prof. dr hab. Stanisław Kunikowski, prof. dr hab. Iwona Hofman. Następnie odbyły się cztery panele według podziału: towarzystwa ogólne i regionalne, towarzystwa w naukach społecznych i humanistycznych (panel pierwszy prowadzony przez dr hab. Dianę Pietruch-Reizes, prof. UJ), towarzystwa w naukach biologicznych i rolniczych (panel drugi prowadzony przez prof. dr. hab. Andrzeja Grzywacza), towarzystwa w naukach ścisłych i technicznych, stowarzyszenia naukowo- techniczne Naczelnej Organizacji Technicznej (panel trzeci prowadzony przez prof. dr. hab. Wiesława Nagórko), towarzystwa w naukach medycznych (panel czwarty prowadzony przez prof. dr. hab. Zbigniewa Czernickiego). Wszystkie wystąpienia i głosy w dyskusji zostały zamieszczone w publikacji. Znajduje się w niej również dokument zatytułowany „Stanowisko Rady Towarzystw Naukowych w sprawie ustawowego uregulowania działalności społecznego ruchu naukowego i naukowo- -technicznego w Polsce”, przekazany 17 grudnia 2019 roku dr. Jarosławowi Gowinowi, Ministrowi Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Znaczenie tego dokumentu wyraża się w determinacji i kontynuacji inicjatyw środowiska naukowego reprezentowanego przez towarzystwa, zwracających uwagę opinii publicznej na marginalizowanie społecznego ruchu naukowego.

We wstępie do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wymieniono zasady i wartości charakteryzujące status i działanie podmiotów nauki przez pryzmat „szlachetnej działalności człowieka” oraz „fundamentalnej roli nauki w tworzeniu cywilizacji”. Rolą podmiotów nauki jest stymulowanie do poznawania prawdy, przekazywania wiedzy, tworzenia kultury badawczej, współkształtowania standardów moralnych, dbałość o autonomię dziedzin i dyscyplin naukowych. Rolę tę spełniają na przestrzeni wieków towarzystwa i stowarzyszenia naukowe przez ustawodawcę pomijane. Ten zapis, dając podstawy do dyskusji konferencyjnych, zapoczątkował proces weryfikowania statusu towarzystw w świetle ustawy. Podkreślmy: w świetle ustawy, bowiem w ocenie międzynarodowego środowiska naukowego, społeczny ruch naukowy w Polsce, którego emanacją są towarzystwa i stowarzyszenia, posiada prestiż wiarygodnego partnera korporacyjnego i sieciowego. Punktami odniesienia w dyskusji były także wykazy czasopism naukowych i zrecenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych oraz wydawnictw publikujących zrecenzowane monografie naukowe (komunikaty MNiSW odpowiednio z dnia 31 lipca 2019 roku i 18 stycznia 2019 roku; skorygowane w grudniu 2019 roku).

(z Wprowadzenia)