Wiedza zorganizowana jest w umyśle człowieka w postaci schematów, skryptów, ram i pojęć. Logopedia, podobnie jak inne dyscypliny naukowe, dostrzega potrzebę opisu schematów/ skryptów poznawczych w diagnozowaniu logopedycznym. Kształt struktur poznawczych (w postaci schematów, skryptów, a także pojęć) zawartych w umyśle dziecka oraz osoby dorosłej obrazuje: zasób wiedzy, jaką posiada badana osoba, jej uporządkowanie, sposób obrazowania świata oraz bogactwo doświadczeń odnoszących się do analizowanego fragmentu rzeczywistości. Zdaniem M. Kielar-Turskiej schemat opowiadania zawarty w umyśle osoby ułatwia i pomaga jej zrozumieć tekst, zapamiętać go, a także stanowi pomoc przy jego odtwarzaniu (2018: 76).