Gospodarka wodna w Polsce

Gospodarka wodna jest jednym z najważniejszych działów gospodarki państwa, który zapewnia zrównoważone wykorzystanie zasobów wodnych w celu zaspokojenia potrzeb wodnych takich użytkowników jak przemysł, zaopatrzenie ludności, rolnictwo, żegluga wodna, energetyka. Jest także obszarem badań naukowych, rozwiązań technicznych i działem administracji państwowej. Jej celem jest także ochrona przed powodzią i suszą, a także dbałość o osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego wód śródlądowych. W Polsce termin gospodarka wodna pojawił się po raz pierwszy podczas I Polskiego Zjazdu Hydrotechnicznego w 1929 r. Na przestrzeni lat zmieniały się poglądy na temat sposobu gospodarowania wodami, priorytetów dla zaopatrzenia w wodę i metod ochrony przed zjawiskami ekstremalnymi. Gospodarowanie wodą jest trudnym wyzwaniem ze względu na naturalną zmienność odpływu rzecznego, nieprzewidywalne występowanie powodzi i dotkliwych susz. Trudne jest także pogodzenie potrzeb różnych użytkowników zasobów wodnych, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i zachowania dobrego stanu ekologicznego wód powierzchniowych. Gospodarka wodna podobnie jak cała gospodarka państwa ulega ewolucji, zmieniają się priorytety, paradygmaty i forma organizacyjna. Na przestrzeni ostatnich 20 lat zmieniło się Prawo Wodne, zmianom uległa organizacja administracji państwowej odpowiedzialnej za gospodarowanie wodami. W dyskursie publicznym pojawia się także wiele wypowiedzi i padają pytania. Jaki jest stan zasobów wodnych? Czy to prawda, że Polska ma najniższe zasoby wodne w Europie. Najnowsza publikacja w serii Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN została poświęcona omówieniu obecnego stanu zasobów wodnych, ocenie zapotrzebowania na wodę i organizacji administracji wodnej. Jest to dawno oczekiwane opracowanie, w którym udało się zebrać rozdziały napisane przez wybitnych naukowców z zakresu nauk przyrodniczych i technicznych, zajmujących się zarówno zasobami wodnymi jak i ich zagospodarowaniem. Druk monografii zbiegł się z katastrofalną powodzią na Nysie Kłodzkiej i górskich dopływach Odry we wrześniu 2024 r. To wydarzenie spowodowało rozległe zniszczenia, a także przywołało dyskusję nad zmianami klimatu i metodami ograniczenia strat powodziowych. W sierpniu 2024 r. na znacznym obszarze kraju obserwowana była zaś głęboka susza, z wystąpieniem najniższych przepływów w rzekach. Wyzwaniem dla gospodarki wodnej stają się zatem coraz bardziej ekstremalne zjawiska, których natężenie i częstość będą wzrastać wraz ze zmianą klimatu.