Współczesne wyzwania związane z kształtowaniem systemu planowania miejscowego

Kolejna publikacja w serii Policy Brief KPZK PAN została przygotowana w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się współczesne wyzwania zmian w przestrzeni i procesach rozwoju społeczno-gospodarczego. Zakres tematyczny opracowania obejmuje ocenę dotychczasowych doświadczeń związanych z planowaniem miejscowym (w tym szczególnie w zakresie aspektów prawnych oraz wpływu na rozwój przestrzenny i społeczno-gospodarczy), a także określenie potrzeb i kierunków jego zmian.
Największym współczesnym wyzwaniem dla planowania miejscowego jest pełna implementacja założeń planowania zintegrowanego oraz dostosowanie obecnie funkcjonujących narzędzi planistycznych (zarówno tych ujętych w regulacjach ustawowych, jak i o charakterze nieformalnym) do zmieniających się potrzeb i wyzwań rozwojowych. „Gra o przestrzeń” toczy się bowiem na wielu płaszczyznach i między wieloma aktorami (interesariuszami), których role tylko częściowo wynikają z przepisów prawnych, a częściowo są wynikiem doświadczeń dotychczasowej współpracy i partnerstwa – w tym wykorzystujących formuły partycypacyjne.
Przedmiotem analizy stały się zarówno przepisy prawne dotyczące planowania miejscowego – szczególnie ich ewaluacja i krytyczne spojrzenie na możliwości aplikacyjne przez samorządy, jak i wnioski płynące z analizy konkretnych studiów przypadku. Wyniki przeprowadzonych analiz stały się podstawą do sformułowania rekomendacji operacyjnych dla reformy systemu planowania miejscowego. Ważnym elementem publikacji jest uwzględnienie zarówno perspektywy samorządowej, jak i sektora prywatnego, czyli głównych aktorów „gry o przestrzeń”. Publikacja ma cel merytoryczny i praktyczny. Celem merytorycznym jest przedstawianie niezależnej, eksperckiej oceny dotychczas funkcjonujących rozwiązań w zakresie sytemu planowania miejscowego (ocena będzie wielokryterialna, przeprowadzona przez urbanistów, prawników, planistów). Celem praktycznym jest sformułowanie rekomendacji, szczególnie dla decydentów, którzy przygotowują reformę systemu planowania miejscowego oraz dobrych praktyk w zakresie planowania miejscowego.
(z Wprowadzenia)