Prawo planowania przestrzennego a wdrażanie wyzwań klimatycznych

Celem monografii jest przedstawienie dotyczących prawa planowania przestrzennego uwarunkowań związanych z wdrażaniem wyzwań klimatycznych w Polsce. W pięciu rozdziałach zostały wyodrębnione kluczowe z tej perspektywy płaszczyzny tematyczne. W rozdziale pierwszym M. Bera i M. J. Nowak dokonują szerszego przeglądu literatury, podejmując próbę określenia, w jaki sposób w uniwersalnej międzynarodowej dyskusji wiąże się temat planowania przestrzennego z odpowiedzią na wyzwania klimatyczne. Należy oczywiście przy tej okazji uwzględniać specyfikę poszczególnych krajów: zarówno systemową, jak też związaną z intensywnością określonego rodzaju problemów. Niemniej, dzięki syntezie kluczowych tez i poglądów można wyodrębnić wspólne płaszczyzny, stanowiące także istotny punkt odniesienia dla Polski. W drugim rozdziale P. Śleszyński określił, w jakim stopniu stan zaawansowania prac planistycznych, (pokrycie i struktura obowiązujących aktów planowania miejscowego) oraz specyfika struktury demograficzno-osadniczej odpowiada na problemy i wyzwania związane z aktualnymi i spodziewanymi wyzwaniami klimatycznymi i hydrologicznymi w Polsce. W szczególności autor stara się odpowiedzieć na pytania, związane z dostępnością do zieleni wysokiej, zagrożeniami dla starszej populacji, w tym w zakresie ubóstwa i wykluczenia energetycznego. W tym celu zostały wykorzystane szczegółowe dane o rozmieszczeniu ludności, strukturze planów miejscowych i satelitarne bazy pokrycia terenu. Zidentyfikowano regiony i miasta o wysokim ryzyku niekorzystnych uwarunkowań. Rozdział trzeci został poświęcony problematyce odnawialnych źródeł energii: inwestycji, które można zaliczyć do kluczowych z perspektywy udzielania szerszej odpowiedzi na wyzwania klimatyczne. Zapewne jest to ta sfera z pogranicza prawa planowania przestrzennego oraz wyzwań klimatycznych, która najszerzej uwzględniana jest w polskich regulacjach, powodując jednocześnie największą liczbę dylematów. Autorzy (A. Brzezińska Rawa, J. Goździewicz-Biechońska, K. Rokicka- Murszewska, K. Rogatka) podjęli próbę usystematyzowania wskazanych problemów, stawiając jednocześnie pytanie o adekwatność krajowych i unijnych regulacji względem występujących wyzwań. W rozdziale czwartym A. Fogel zajmuje się tematem obejmującym sferę relacji ochrony dziedzictwa kulturowego z wyzwaniami klimatycznymi. Wyodrębnia kluczowe pola konfliktu pomiędzy ochroną zabytków a działaniami adaptacyjnymi i mitygacyjnymi w zakresie zmian klimatu, rozważając zarówno istotę tych konfliktów, jak też sposoby ich rozwiązywania z perspektywy regulacyjnej. Ostatni, piąty rozdział dotyczy sfery środowiskowo-przyrodniczej. A. Kukulska-Kozieł, K. Rogatka, J. Gorzelany oraz T. Noszczyk koncentrują się na temacie dotyczącym zieleni publicznej na terenach podmiejskich, zastanawiając się m.in. nad tym, czy (i jak) obowiązujące regulacje prawne umożliwiają zrealizowanie niezbędnych, identyfikowanych z perspektywy wyzwań klimatycznych potrzeb.